Üniversiteler istifa eden öğretim üyelerini tekrar atamak zorunda mı?
Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığı “2547 sayılı Kanun’un 60/b maddesi hükmü uyarınca göreve dönme istemleri hakkında idarelerin takdir yetkisi bulunduğu” doğrultusunda giderdi.
Bu konuda Üniversitelerin takdir hakkı vardır.
2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrasında, yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyelerinin başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilecekleri kurala bağlanmıştır.
Öğretim üyelerine eski görevlerine dönme olanağı tanınmışsa da, maddedeki “kadro koşulu aranmaksızın” ibaresinin, her şart ve koşulda ilgililerin mutlak suretle eski görevlerine dönme konusunda idarenin bağlı yetki içerisinde bulunduğu şeklinde yorumlanamayacağı açıktır. İdareye madde kapsamındaki her kişiyi göreve alma zorunluluğunun yüklenmesi, hizmetin gereğinden fazla kişiyle görülmesi sonucunu doğurur ki, bunun da kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olmayacağı kabul edilmelidir. Bununla birlikte; ilgililerin atanmak istedikleri alanda hizmetlerine ihtiyaç bulunması halinde kadro koşulu aranmayacağı şeklinde değerlendirilmesinin kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülmesine uygun olacağı yadsınamaz.
Madde gerekçesi de bunu doğrulamaktadır
Nitekim 2547 sayılı Kanun’un (a) ve (b) fıkralarında 3676 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğe ilişkin TBMM Milli Eğitim Komisyonu raporunda, “3599 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin (a) fıkrasına getirilen hüküm Bakanlar Kurulunda ve Yasama Organı üyeliğinde görevi sona erenlerin yükseköğretim kurumlarına dönmelerini sağlayan bir hükümdür. Bu hüküm idarenin takdirine yer bırakmamaktadır. Aynı madde ile 60 ıncı maddenin (b) fıkrasına getirilen hüküm ise idareye ihtiyacı ve dönecek elemanın daha önceki çalışmalarını değerlendirmek suretiyle bir takdir hakkı bırakan hükümdür.” denilerek maddenin gerekçesi belirtilmiştir.
Ancak takdir hakkı sınırsız değildir
Öte yandan, idare hukukunun yerleşik içtihatları gereği Kanun ile idareye tanınan takdir yetkisinin hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının denetiminin ise idari yargı mercilerince yapılacağı açıktır.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ
KURULU
Esas No: 2022/71
Karar No: 2023/32
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR
Konya Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 08/11/2022 tarih ve E:2022/48, K:2022/51 sayılı kararıyla;
Üniversitesi Rektörlüğü vekili Av tarafından, Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 23/02/2022 tarih ve E:2022/362, K:2022/729 sayılı, 27/11/2019 tarih ve E:2019/551, K:2019/932 sayılı, 29/09/2020 tarih ve E:2020/566, K:2020/1231 sayılı, 08/12/2020 tarih ve E:2020/1791, K:2020/1789 sayılı kararları ile Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 08/06/2020 tarih ve E:2019/964, K:2020/1057 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenmesi nedeniyle,
“Aykırılığın, Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesi gerektiği” görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakimi nın açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:
I- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI:
A-KONYA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2022/362 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: ..Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü İdare Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmakta iken kendi isteğiyle emekliye ayrılan davacının, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60/b maddesi uyarınca söz konusu görevine dönme istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 28/04/2021 tarih ve 65751 sayılı Üniversitesi Rektörlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
Konya 1. İdare Mahkemesinin 18/11/2021 tarih ve E:2021/615, K:2021/1442 sayılı kararının özeti:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Kurumlara dönüş” başlıklı 60. maddesinin (b) fıkrasında, “Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.” hükmüne yer verildiği,
Dosyanın incelenmesinden; … Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü İdare Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmakta iken 08/03/2015 tarihinde kendi isteğiyle emekliye ayrılan davacının, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60/b maddesi uyarınca söz konusu görevine dönme istemiyle yaptığı 19/04/2021 tarihli başvurunun Kamu Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesine ihtiyaç bulunmadığından bahisle reddine ilişkin Üniversitesi Rektörlüğünün 28/04/2021 tarih ve 65751 sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı,
İdareye yetki tanıyan bir kanun hükmünün bağlı yetki mi, takdir yetkisi mi olduğunun tespiti için düzenlemenin lafzına ve getiriliş amacına bakmak gerektiği, 2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrasında, yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyelerinin başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebileceklerinin düzenlendiği,
Madde metninde, “dönebilirler.” şeklinde bir ifadeye yer verilmiş ise de; cümle yapısı dikkate alındığında, bu ifadeyle idareye takdir yetkisi tanınmasının değil, görevlerinden kendi isteğiyle ayrılan öğretim üyelerine eski görevlerine dönme konusunda bir hak tanınmasının amaçlandığının anlaşıldığı, aksi yorumun, kanun koyucunun eski görevine dönmek isteyen öğretim üyelerinin görevine dönebilmeleri için kadro koşulu dahi aranmamasına ilişkin iradesine aykırılık teşkil edeceği, öte yandan, kanun koyucunun madde metninde “idarenin uygun görmesi halinde” veya “hizmetine ihtiyaç duyulması halinde” gibi bir ifadeye yer vermemesinin de bu yorumu desteklediği,
Buna göre, 2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrasında, idareye takdir yetkisi değil, bağlı yetki tanındığının anlaşıldığı,
Olayda; davacının mahkeme kararına ya da disiplin kurulu kararına istinaden kamu görevinden çıkarılmadığı, 08/03/2015 tarihinde kendi isteğiyle emekliye ayrıldığının görüldüğü,
Bu durumda, … Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü İdare Hukuku Ana Bilim Dalındaki öğretim üyeliği görevinden kendi isteğiyle ayrılan davacının söz konusu görevine dönme istemiyle yaptığı başvuru üzerine, 2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrası uyarınca bağlı yetkisi bulunan davalı idarenin davacının atamasını yapması gerekirken, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesine ihtiyaç bulunmadığından bahisle başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 23/02/2022 tarih ve E:2022/362, K:2022/729 sayılı kararının özeti:
Konya 1. İdare Mahkemesinin 18/11/2021 tarih ve E:2021/615, K:2021/1442 sayılı kararının usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.
B-ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 4. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2019/964 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: … Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi İşletme Eğitimi Bölümü Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmakta iken kendi isteğiyle emekliye ayrılan davacının, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60/b maddesi uyarınca söz konusu görevine dönme istemiyle yaptığı 04/12/2017 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
Ankara 17. İdare Mahkemesinin 24/10/2018 tarih ve E:2018/674, K:2018/1997 sayılı kararının özeti:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Kurumlara dönüş” başlıklı 60. maddesinin (b) fıkrasında, “Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.” hükmüne yer verildiği,
Yukarıda belirtilen Kanun hükmünün değerlendirilmesinden, maddede öğretim üyelerine eski görevlerine dönme olanağı tanınmışsa da, maddedeki “kadro koşulu aranmaksızın” ibaresinin, her şart ve koşulda ilgililerin mutlak suretle eski görevlerine dönme konusunda idarenin bağlı yetki içerisinde bulunduğu şeklinde yorumlanamayacağının açık olduğu, idareye madde kapsamındaki her kişiyi göreve alma zorunluluğunun yüklenmesinin, hizmetin gereğinden fazla kişiyle görülmesi sonucunu doğuracağı, bunun da kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olmayacağının kabulü gerektiği, söz konusu ibarenin, ilgililerin atanmak istedikleri alanda hizmetlerine ihtiyaç bulunması halinde kadro koşulu aranmayacağı şeklinde yorumlanmasının kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülmesine uygun olacağı,
Dosyanın incelenmesinden; .Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi İşletme Eğitimi Bölümü Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmakta iken 28/02/2011 tarihinde kendi isteğiyle emekliye ayrılan davacının, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 60/b maddesi uyarınca söz konusu görevine dönme istemiyle yaptığı 04/12/2017 tarihli başvurunun zımnen reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı,
Uyuşmazlıkta, 2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrası uyarınca idarenin, ihtiyaç, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda takdir yetkisine sahip olduğu, davacının başvurusunun da söz konusu kriterler yönünden değerlendirildiğinin anlaşıldığı, daha sonra Ticaret Hukuku alanında profesör alımı için ilan açılmış olmasının da davacının hizmetine ihtiyaç duyulduğu anlamını taşımayacağı göz önüne alındığında, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 08/06/2020 tarih ve E:2019/964, K:2020/1057 sayılı kararının özeti:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Kurumlara dönüş” başlıklı 60. maddesinin (b) fıkrasında, “Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.” hükmünün yer aldığı,
Yukarıda belirtilen Kanun hükmünün değerlendirilmesinden, maddede öğretim üyelerine eski görevlerine dönme olanağı tanınmışsa da, maddedeki “kadro koşulu aranmaksızın” ibaresinin, her şart ve koşulda ilgililerin mutlak suretle eski görevlerine dönme konusunda idarenin bağlı yetki içerisinde bulunduğu şeklinde yorumlanamayacağının açık olduğu, idareye madde kapsamındaki her kişiyi göreve alma zorunluluğunun yüklenmesinin, hizmetin gereğinden fazla kişiyle görülmesi sonucunu doğuracağı, bunun da kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olmayacağının kabulü gerektiği, söz konusu ibarenin, ilgililerin atanmak istedikleri alanda hizmetlerine ihtiyaç bulunması halinde kadro koşulu aranmayacağı şeklinde yorumlanmasının kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülmesine uygun olacağı,
Diğer taraftan, 2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrasının, idareye takdir yetkisi tanıdığının yargı kararları ile kabul edildiği, ancak, idarenin takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, yetkinin kullanılması halinde gerçekleştirilen işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından yargı denetimine tabi olduğu,
Bakılan uyuşmazlıkta; Dairelerinin 11/12/2019 tarih ve E:2019/964 sayılı ara karar ile, davacının hizmet belgesinin, aldığı ceza ve ödüllere ilişkin tüm bilgi ve belgeler ile idareye başvurduğu 04/12/2017 tarihi itibarıyla atanmak istediği Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalında profesör kadrosunda akademisyene ihtiyaç bulunup bulunmadığı hususlarının davalı idareden sorulduğu, davalı idarece verilen cevapta; daha önce . Üniversitesine bağlı olan Turizm Fakültesinin Ankara Veli Üniversitesine bağlandığı, ayrıca davacının emekli olmadan önce
çalıştığı Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesinin de 13/11/2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/15546 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kapatıldığı, yerine Turizm Fakültesi kurularak fakültenin yeniden yapılandırıldığı, akademik birimlerin talebi olmaksızın Ticaret Hukuku alanında profesör kadrosuna ihtiyaç bulunup bulunmadığı hususunda soyut olarak görüş belirtilmesinin mümkün olmadığı, davacının görevine dönme isteminde bulunduğu tarihte başvurulan idari birim Gazi Üniversitesi olduğundan, bu alanda o tarih itibarıyla Ticaret Hukuku alanında profesör kadrosunda akademisyen istihdamına ihtiyaç bulunup bulunmadığı hususunun Üniversitelerince değerlendirilebilecek ve takdir edilebilecek bir konuyu oluşturmadığı ifadelerine yer verildiği,
Dairelerinin 31/12/2019 tarih ve E:2019/964 sayılı ara kararına istinaden davalı idarece gönderilen cevapta ise; davacının başvuru yaptığı 04/12/2017 tarihi itibarıyla Üniversitelerine bağlı Turizm Fakültesinde İşletme Eğitimi Bölümü Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalı bulunmadığı, dolaysıyla Üniversitelerinin bu alanda profesör kadrosunda akademisyen istihdamına ihtiyaç bulunup bulunmadığı, ayrıca, Üniversitesi Rektörlüğü tarafından, 02/05/2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ilan ile Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölümünde bir adet profesör kadrosu için ilana çıkıldığı, bu ilanın davacının başvuru tarihinden uzunca bir süre sonra verildiği, davacının emekli olduğunda görev yaptığı Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi İşletme Eğitimi Bölümü Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalı için yapılan bir ilanın bulunmadığı hususlarının belirtildiği,
Davacı tarafından ise, 2011 yılında emekli olduğu Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesinin, Kasım 2009’da alınan bir kararla Turizm Fakültesine dönüştürüldüğü, bu sebeple turizmle ilgili olmayan akademisyenlerin üniversitenin çeşitli fakültelerine dağıtıldığı, bu kapsamda hukukçu akademisyen kadrolarının da Hukuk Fakültesine aktarıldığı, yani emekli olmasaydı Hukuk Fakültesinin Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalının hocalarından biri olacağı şeklinde beyanda bulunulduğu ve davacının eklediği belgelere göre, davalı idare tarafından 26/12/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan başka bir ilan ile Hukuk Fakültesi Bölümü Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalında bir adet profesör kadrosu için ilana çıkıldığının görüldüğü,
Bu durumda, davacının göreve dönme talebinden sonra söz konusu kadroya yönelik ilana çıkıldığı görüldüğünden, aynı kürsüde uzun yıllar akademisyen olarak görev yapan davacının hizmetine ihtiyaç duyulduğunun kabulü gerekmekte olup, davacının talebinin 2547 sayılı Kanun’un 60/b maddesi kapsamında reddini gerektirecek başka bir sebep ileri sürülerek, buna ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin dava dosyasına sunulmadığı da anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Ankara 17. İdare Mahkemesinin 24/10/2018 tarih ve E:2018/674, K:2018/1997 sayılı kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline kesin olarak karar verilmiştir.
C-AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU DİĞER KARARLAR:
Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 27/11/2019 tarih ve E:2019/551, K:2019/932 sayılı, 29/09/2020 tarih ve E:2020/566, K:2020/1231 sayılı ve 08/12/2020 tarih ve E:2020/1791, K:2020/1789 sayılı kararları da, Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 23/02/2022 tarih ve E:2022/362, K:2022/729 sayılı kararı ile aynı doğrultudadır.
II-İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İLGİLİ MEVZUAT:
1- 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu:
Kurumlara dönüş
Madde 60- a. (Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Bir süre öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra Cumhurbaşkanı yardımcılığına, bakanlığa veya Yasama Organı Üyeliğine seçilenler, bu görevlerde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık dereceleri yükseltilmek, meslek unvan ve sıfatlarını kazanma ile ilgili hükümler saklı kalmak şartıyla başvurmaları halinde bu Kanun hükümlerine göre ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna kadro koşulu aranmaksızın dönerler.
(Ek bent:17/9/2004-5234/2 md.) Bunlardan emekli iken yüksek öğretim kurumlarına dönenlerin veya yüksek öğretim kurumlarına döndükten sonra emekliliğe hak kazanıp emekli olanların emekli aylıkları kesilmez. (Mülga ikinci cümle: 18/6/2017-7033/17 md.)
b.(Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.
c.(Ek: 14/4/1982 – 2653/5 md.) Yükseköğretim Kurulu veya Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeliklerine, rektör ve dekanlıklara yükseköğretim kurumları ile bir kamu görevinde iken seçilenlerden, süresinin tamamlayarak yeniden seçilmemeleri sebebiyle ayrılanların,bu görevlerinde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık ve dereceleri yükseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak ayrıldıkları tarihten itibaren kendi kurumlarına boş kadro koşulu aranmaksızın dönüşleri yapılır.
2-2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun:
Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu:
Madde 3/C- (Ek: 18/6/2014-6545/6 md.)
…
4-Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri şunlardır: …
c) Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması halinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi halinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek.
5-(Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemler, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2547 sayılı Kanun’un 60. maddesinin (b) fıkrasında, yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyelerinin başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilecekleri kurala bağlanmıştır.
Yukarıda belirtilen Kanun hükmünün değerlendirilmesinden, maddede öğretim üyelerine eski görevlerine dönme olanağı tanınmışsa da, maddedeki “kadro koşulu aranmaksızın” ibaresinin, her şart ve koşulda ilgililerin mutlak suretle eski görevlerine dönme konusunda idarenin bağlı yetki içerisinde bulunduğu şeklinde yorumlanamayacağı açıktır. İdareye madde kapsamındaki her kişiyi göreve alma zorunluluğunun yüklenmesi, hizmetin gereğinden fazla kişiyle görülmesi sonucunu doğurur ki, bunun da kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olmayacağı kabul edilmelidir. Bununla birlikte; ilgililerin atanmak istedikleri alanda hizmetlerine ihtiyaç bulunması halinde kadro koşulu aranmayacağı şeklinde değerlendirilmesinin kamu hizmetinin etkin ve verimli yürütülmesine uygun olacağı yadsınamaz.
Nitekim 2547 sayılı Kanun’un (a) ve (b) fıkralarında 3676 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğe ilişkin TBMM Milli Eğitim Komisyonu raporunda, “3599 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle 2547 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin (a) fıkrasına getirilen hüküm Bakanlar Kurulunda ve Yasama Organı üyeliğinde görevi sona erenlerin yükseköğretim kurumlarına dönmelerini sağlayan bir hükümdür. Bu hüküm idarenin takdirine yer bırakmamaktadır. Aynı madde ile 60 ıncı maddenin (b) fıkrasına getirilen hüküm ise idareye ihtiyacı ve dönecek elemanın daha önceki çalışmalarını değerlendirmek suretiyle bir takdir hakkı bırakan hükümdür.” denilerek maddenin gerekçesi belirtilmiştir.
Öte yandan, idare hukukunun yerleşik içtihatları gereği Kanun ile idareye tanınan takdir yetkisinin hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının denetiminin ise idari yargı mercilerince yapılacağı açıktır.
III-SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, “2547 sayılı Kanun’un 60/b maddesi hükmü uyarınca göreve dönme istemleri hakkında idarelerin takdir yetkisi bulunduğu” doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 04/07/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar
